L.S.C. Philidor

Oorspronkelijk geplaatst op 21 juni

Donderdagavond 20 juni hield Roel in ’t Veld zijn lezing over schaken als middel tot verheffing. Iedereen met culturele belangstelling kon zijn hart ophalen. De ideeën van meerdere grote denkers passeerden de revue: van de “Bildung” van von Humboldt tot de “spelende mens” van Huizinga. Ook de naamgever van onze club werd uitgebreid besproken. Dat François Philidor door de revolutionairen van Frankrijk werd gewantrouwd (dit als gevolg van zijn banden als musicus met het hof) was volgens Roel erg raar. Philidor zag namelijk niet de koning of de koningin als de ziel van het schaakspel, maar juist de nederige pion. Die, als hij maar zijn best deed, ook nog eens kon promoveren tot ‘iets hogers’! Niet raar dus dat Philidor in 1795 verbitterd was te moeten sterven in ballingschap. Die “domme revolutionairen” hadden hem juist moeten omarmen!

Bovenstaande was slechts één van de meerdere amusante uitweidingen. De grote lijn van Roels betoog was echter als volgt. Verheffing is in essentie het “beter” maken van de mens. Door onderwijs zou deze zich beter een zelfstandig oordeel kunnen gaan vormen, kortom “wijzer” worden. Hij zou zich daardoor ook eerder belangeloos voor zijn medemens in gaan zetten. Middels uitleg over speltheorie liet Roel het publiek zien dat onder bepaalde omstandigheden altruïsme tot veel betere resultaten voor de samenleving kan leiden, dan de gebruikelijk strijd en concurrentie.

Leidt het schaakspel nu tot een betere, meer altruïstische mens? Integendeel, winnen en de ander willen benadelen is juist de essentie van het schaakspel (er bestaan trouwens wel degelijk spelen die mensen niet met elkaar laten concurreren en waarbij winnen niet als doel wordt gezien). Het schaakspel leidt dus niet tot de gewenste altruïstische burger, maar juist tot het tegenovergestelde.

Uit het publiek kwam daarop dan ook een vraag of men dit in 1919 (toen Philidor werd opgericht) niet ook had kunnen weten. Daarop werd gesuggereerd dat verheffing waarschijnlijk slechts in naam het doel was van de nieuwe (schaak)volksclubs. In werkelijkheid wilde men het volk op allerlei mogelijke manieren afleiden van zijn gebrekkige omstandigheden. Dit kon dus ook door het te laten schaken. Door te schaken zou bovendien de afstand in belevingswereld tussen de gewone man en de elite minder groot worden, waardoor eveneens de kans op onrust zou afnemen.

Veel Philidor leden waren aanwezig en dit leidde tot hartelijke begroetingen aan het begin van de avond. Ton Kohlbeck praatte alles weer als een ware showmaster aan elkaar, zowel bij de introductie als tijdens de vragenronde na afloop. Wederom een geslaagd evenement in het kader van het honderdjarig bestaan van “de meest proletarische schaakclub van Leiden”!

De volledige tekst van Roel

Door Jetze Heun. Op 15 juni streden 8 teams met een tempo van 5min+5s p.p.p.p. om de hieronder afgebeelde beker met Philidor100 logo, een collector’s item lijkt me. Vijf van de zeven ronden vonden buiten in het zonnetje plaats. De jeugd was vertegenwoordigd in 3½ team, Gerard en Tim vormden een hecht combi-team. Twee van de jeugdteams hadden bedacht dat een drietal sterker is dan een tweetal, zou dat zijn omdat iemand dan de broodnodige rust kan nemen en de volgende tegenstander kan bespieden? Het mocht niet baten, uiteindelijk gingen de senioren er met de buit van door, beslissend was daarvoor de 2-0 winst van de latere winnaars Carlos/Bert tegen Quinten/David/Cato. Ook Fred/Richard konden de latere winnaars slechts op “remise” houden. De eerste drie eindigden slechts op een half bordpuntje afstand van elkaar De uitslagen staan in de kruistabel hieronder.

Carlos en Bert tonen als winnaars hun bekers

l

Op donderdag 20 juni houdt ons lid Roel in ’t Veld in de bibliotheek aan de Nieuwstraat een lezing voor de vereniging Oud Leiden, voor Philidor-leden en voor andere belangstellenden over het thema: Schaken als verheffing. Daarbij staat de vraag centraal of de wens om door het schaken mensen te verheffen is uitgekomen. Roel zet kanttekeningen en deelt zijn opvattingen graag met ons, zijn publiek. Iedereen is welkom! Het begint om 19.30 uur.

Het eerste NK75+ Snelschaken trok 30 enthousiaste deelnemers. Het werd gehouden op 30 mei, in het denksportcentrum te Leiden, ter ere van Philidor’s 100 jarig bestaan. Er werden 7 ronden gespeeld met een tempo van 7min+5s p.p.p.p.
Joop Piket was onvermurwbaar en onvermoeibaar: pas in de laatste ronde stond hij een halfje af.

Bekijk hier alle uitslagen, rangen en standen.