Door Guido Bakker
Op dinsdag 21 oktober speelden we in een bejaardentehuis in Zoetermeer de eerste ronde van de KNSB beker tegen Promotie. Ondanks het slechte weer met regelmatig ‘afleiding’ in de vorm van bliksem, werd het een goede wedstrijd, welke wij met 3-1 wonnen.
Als eerste was Stef klaar. Hij had met wit een interessante opening op het bord gekregen, waarbij zwart agressief over de koningsvleugel aanviel met een dame, een paard, een toren en twee lopers. Het zag er allemaal eng uit, maar Stef rekende nauwkeurig en wikkelde af naar een eindspel met toren en twee paarden tegen toren, loper en paard met een pion minder. Als compensatie stond zijn koning centraal en had zwart problemen om zijn toren en paard (die de aanval vanuit hun beginposities hadden aangezien) te ontwikkelen. Uiteindelijk gaf zwart de pion terug om in het spel te komen, maar het eindspel werd door Stef beter behandeld en juist toen zijn voordeel vaste vorm begon aan te nemen, gaf zijn tegenstander plotseling een stuk weg. Daarna spartelde hij nog lange tijd, maar de 1-0 was op dat moment duidelijk.
Het is altijd prettig om 1-0 voor te staan in een wedstrijd van 4 borden, maar de wedstrijd bleef spannend. Nico had een gelijke stelling op het bord; zelf stond ik stond slecht. Bij 2-2 zou er gevluggerd moeten worden. Thijs stond ook gelijk:
Stelling na 30.f5 (het zou ook een ander zetnummer kunnen zijn; ik keek op dit moment niet op het notatieblaadje)
Een bekend type stelling, waarbij wit druk heeft over de e-lijn, maar zwart solide staat. Daarnaast is het paard vaak sterker dan de loper, welke tegen een vastgelopen pion aankijkt. Thijs wilde de zwakke koning verzwakken, en heeft f2-f4-f5 gespeeld. Zwart zou nu graag een paard op e5 plaatsen, maar dat gaat niet zo gemakkelijk vanwege de zwakke pion op e7.
30…Pd7!??
Een bijzonder concept. De tegenstander van Thijs wilde blijkbaar zo graag een paard op e5, dat hij er wel een pion voor over had. Mijns inziens een dubieuze beslissing, want veel is er niet aan de hand als zwart hier een willekeurige andere zet doet die geen materiaal weggeeft.
31.Txe7 Pe5
Hier moet wit een beslissing maken. Na 32.Txc7 staat hij een pion voor, maar hoe vervolgens verder te spelen is onduidelijk. Het paard is duidelijk veel sterker dan de loper en wits extra pion gaat voorlopig nergens heen. Interessant is het kwaliteitsoffer 32.T7xe5, waarna wit twee vrijpionnen en een loper tegen een toren heeft. De objectieve beoordeling van de stelling is lastig, maar ik denk dat ik voor wit zou kiezen. Thijs koos voor 32.Txc7, maar kon het eindspel niet winnen. Dit was gezien de 1-0 voorsprong zeker de juiste keus: het kwaliteitsoffer zou onnodig risico opleveren, terwijl we nu op twee borden nog 1 punt nodig hadden om de wedstrijd te winnen.
Nico had ondertussen na een rustige opening een zwakke pion op c5 onder vuur genomen en die was niet goed te dekken. Toen hij deze pion won bleef een stelling van dame en paard (voor de tegenstander) tegen dame en loper (voor Nico) met 3 tegen 3 pionnen aan de koningsvleugel en een vrijpion op de c-lijn. Hij zou dus goede kansen hebben en in ieder geval niet verliezen.
Aan mijn bord zag het er helaas minder rooskleurig uit. Na een mislukte opening was ik zeer passief komen te staan, terwijl mijn tegenstander met rustige zetjes zijn stelling steeds bleef verbeteren. Daar kwam nog bij dat ik veel te veel tijd gebruikte. Ik rekende op verlies, dus Nico zou zijn partij moeten winnen en bij remise zouden we moeten vluggeren. Maar wonder boven wonder kreeg ik nog een kans:
Stelling na 34…Db6
Wit staat een pion voor, heeft 2 ver opgerukte vrijpionnen en het loperpaar. Zijn koning staat veiliger en eigenlijk alle stukken staan beter dan die van zwart. Kortom: wit staat zeer goed. Op dit moment had ik nog een minuut of 5 (met 5 seconden per zet increment) tegen 40 minuten voor mijn tegenstander. Gelukkig ging mijn tegenstander mee in mijn sneller spelen en mogelijk ging hij er vanuit dat alles zou winnen (niet geheel onterecht).
35.e6
Op zich een prima zet, maar het geeft wel de zwarte loper en paard wat lucht. Hier kreeg ik een beetje hoop. Als ik mijn toren op b8 kan ruilen voor de loper op h2, kan ik misschien een blokkade op de zwarte velden maken. En als de dames op het bord blijven zou ik zelfs kansjes tegen de koning kunnen krijgen (een beetje optimistisch gedacht, maar dat kan geen kwaad als je zo slecht staat!). Hoewel de computer vooral heel hard lacht, is de volgende zet daarom de beste kans om niet te verliezen:
35…Dxb2! 36.Lxb8
Precies waar ik op hoopte! Natuurlijk is het verleidelijk om materiaal te pakken, maar praktischer is om in zo’n stelling even na te denken om een duidelijke winst te vinden. Beter was 36.Dxb2 Txb2 37.c7! Pxc7 38.Lxc7 Txc7 39.e7 en zwart kan opgeven.
36…Dxb8 37.Tb1 Dd6 38.Lf3 Ld4
Deze stelling is veel onduidelijker dan de vorige. De witte vrijpionnen gaan voorlopig nergens heen. De zwarte koning staat nu relatief veilig, omdat wit geen zwarte velden beheerst. De witte koning daarentegen moet oppassen: als zwart een dame-loper batterij op de diagonaal h2-b8 kan krijgen, moet hij oppassen. De tijdnood is nu ook niet zo erg, omdat de zwarte zetten vrij logisch zijn. Eerst komen consoliderende zetten als …Pc7 en …Kg7 en misschien zelfs …Kf6, vervolgens kan ik gaan proberen de witte koning te pesten.
39.Tb7 Pc7 40.Dd2 Kg7 41.Dd3 Dg3
Het is moeilijk om een plan voor wit te bedenken en als hij niet oppast (bij verlies van e6 of bij een koningsaanval) kan het nog misgaan. Daarom nam mijn tegenstander mijn remiseaanbod aan, welke ik ook met het oog op de klok en de stelling van Nico.
Daarmee was de winst zo goed als zeker. Nico besloot nog op de winst te spelen, maar net toen zijn tegenstander de stelling gekeept leek te hebben, ging hij door zijn vlag. Met een 3-1 overwinning zijn we het bekerseizoen goed begonnen. De volgende tegenstander en datum waarop de tweede ronde gespeeld worden zijn nog onbekend.