Philidor 5 doet zichzelf (weer) tekort: LSG 7 wint met 3-5

(een zoektocht naar verbetering: volgend jaar kampioen)

Door Jetze Heun, origineel geplaatst op 2 maart

Schaken is logisch, maar de uitkomst van een schaakpartij is vaak “onlogisch”. Zoals bij andere sporten: bij voetballen is de buitenspelregel volstrekt absurd, er zijn er die zeggen dat dat juist de charme is van voetbal want dan heb je iets om over te praten en het gebeuren rondom dat buitenspel is zo leuk. Bij voetbal mag je echter stampen met je voeten, schreeuwen, juichen, de scheids de schuld geven. Bij schaken moet je je ziel in lijdzaamheid bezitten, en kun je alleen naar jezelf kijken. Trouwens, bij schaken zit de charme toch niet in het onvolmaakte?

Bij logische schaakpartijen gaat het om strategie en tactiek.: sterke en zwakke velden, (half-) open lijnen, batterijen, achtergebleven pionnen, isolanis, pionstelling bij eindspel, ruimte, initiatief etc. etc. Een goede tactische vondst, meestal nodig om e.e.a. af te ronden, vindt zijn fundament in een juiste strategische opzet, en hopelijk niet zozeer in een ontactische (zwakke) zet van de tegenstander. Natuurlijk als als perfect is dan is er geen winnaar (waarschijnlijk). En daar betreden wij langzamerhand het grijze gebied van de (on)logica. Daar waar allerlei niveaus van dommige fouten (unforced errors zeggen ze in tennis) de uitslag gaan bepalen. Het valt mij op dat op Ph5-niveau de partij vaker daardoor beslist wordt dan door grootse strategie en taktiek. Die S en T, het denken daarover, zijn meestal wel in orde, dwz op het zelfde niveau van de gelijkwaardige tegenstander, we heten niet allemaal Magnus. Na afloop gaan de gesprekken bij naspelen (niet alleen bij Ph5) meestal over ingewikkelde stellingen waar je iets anders had moeten spelen en gemiste kansen, en veel minder over strategie.

Van de acht Ph5-LSG7 partijen zijn er m.i. minimaal vier en eigenlijk vijf met een “onlogische” uitslag:
Bord 1 (Heun met zwart); prima leuke partij over het hele bord, zwart komt in een “Zwarte Leeuw” opening, strategisch vrij consequent gespeeld; na een afgeslagen aanval met een pion voorsprong aan bij het einde middenspel, goede stelling, speelt zwart op buit maken van nog een pion op e4, vergeet even in zijn euforie (hubris?) dat er nog een witte loper op b1 verscholen staat achter pion b2 en slaat met zijn paard de gedekte pion: einde verhaal.
Bord 2 (Van der Net met wit); prima echt lange partij, wisselende strategische keuzes over op welke vleugel te acteren, uiteindelijk staat wit onder grote druk op de f-lijn en dreigt te verliezen; ineens maakt zwart een aantal ongelukkige keuzes waar alle omstanders zich over verwonderen en wit weet daar maximaal van te profiteren door zwart mat te zetten; ik denk dat Caïssa wat recht heeft willen zetten voor Bas (zie een vorige notitie in deze).
Bord 5 (Gebhardt met zwart); een mooi actieve partij, Budapester, laat dat maar aan Charles over; eindspel met twee gelijke lopers, elk 3 pionnen (zwart 2×1, wit 2+1); oom Fritz zegt evenwicht, zwart wel gemakkelijker spel, één van wits pionnen staat misschien wel vast op verkeerde kleur?; zou me niet verbazen als zwart meestal toch wint, wat oom F ook mag zeggen, maar in de partij vergeet wit al snel wel erg onlogisch die ene pion te verdedigen terwijl het prima kan …. en geeft op.
Bord 7 (Van der Kloet met zwart); ik ken de details van de partij niet, gelijk opgaande strijd, niet gemakkelijk voor zwart, maar dan ziet Victor niet goed hoe hij een vrij eenvoudig mat-in-twee kan geven en moet even later zelf opgeven; toch een vorm van onlogische uitslag, hoewel zwart blijkbaar niet bewust op dat mogelijke mat-in-twee aangestuurd had.
Bord 8 (Warmenhoven met wit); details mij onbekend, maar wit vertelde dat ook hij goed uit het middenspel kwan en toen in een vlaag van euforie materiaal vrij simpel ging weggeven ………
Borden 3 (In ’t Veld met zwart) and 4 (Pot met wit) raakten het spoor bijster in de opening, streken de vlag vrij snel en wilden even niet over hun partij praten, ze leden in stilte. Ed vertelde wel dat hij blijkbaar precies de favoriete opening van zijn tegenstander speelde, die daar erg goed in thuis was. Op zich wel twee logische uitslagen gebaseerd op additionele kennis van de tegenstander. Dat is altijd hard werken. Waarvan akte.
Bord 6 (Van der Berg met wit) won duidelijk, door een betere strategie en taktiek. Lang leve René (en zijn tegenstander).

Conclusie is dat er in vijf van de acht partijen weinig verband is tussen de logische eerste 80% van de partij en de onlogische uitslag. Dat is frustrerend. Deze keer was het in 3 van die 5 een Ph5-iaan, maar Ph5 lijdt vaker aan deze “onlogica aandoening” en doet zichzelf dan tekort, getuige ook de wedstrijden tegen Leiderdorp 3 en Sassenheim 1. Ik leid daaruit de volgende strategische/tactische aanpak af teneinde het kampioenschap van Ph5 voor volgend jaar te bereiken:

1) Neem zitkussentjes mee zodat je over de pionnen heen kunt kijken naar zich verstoppende lopers.

2) “Ken Uzelf”stond er al op de tempel van Apollo …….:
a) Onachtzame zetten kun je vaak herkennen aan het moment waarop ze gebeuren: na een spannende fase, of als je ineens denkt hé het gaat lekker, of als je moe wordt; je kunt jezelf dus trainen daarop te anticiperen en bewuster met je partij om te gaan; ter herinnering kunnen we in het denksport centrum plaatjes ophangen met spelers die op hun handen zitten; autos gaan tegenwoordig piepen als er concentratie verlies optreedt …… cameras in de zaal?
b) Na een onachtzame zet verlies je vaak de moed terwijl er misschien nog wel mogelijkheden zijn (elke stelling kent zijn resources); een ruimte waar je tijdens de partij even kunt uithuilen, kunt schreeuwen en stampvoeten; waar iemand je begrijpend aankijkt en geruststellend toeknikt.
c) Concentreren kun je ook leren en de negatieve invloed daarop van een drukke werkdag, of zeg familie aangelegenheden kun je verminderen: een mental coach is beschikbaar laatste half uur voor de wedstrijd.

3) Ken uw tegenstander: speel bijvoorbeeld niet zijn favoriete opening. Onze spionage en analyse moet verbeteren. We leggen als Philidor een database aan van wat onze tegenstanders spelen. Ik geef me op als vrijwilliger om dat te doen.

4) Ph5 won de wedstrijd tegen Toren Valkenburg overtuigend met 2-6. Dat was toen de team-leider er niet bij was: vervang de teamleider lijkt me een voor de hand liggende optie; moet het bestuur optreden?

5) En natuurlijk nog beter schaken: dat verhoogt de veerkracht van de schaakstelling om tegenslagen op te vangen: het Warmenhoven project besproken op de laatste LV.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *